مشرق--- داستان واردات كالاهاي عجيب و محصولاتي كه بعضا توانايي توليد آنها در كشور وجود دارد طي چند سال گذشته به سوژه‌اي براي رسانه‌ها تبديل شده است. زماني رسانه‌ها اعلام كردند كه طي يك سال چند ميليون دلار بيل و بيلچه وارد كشور شده است. بعدا وزير صنعت، معدن و تجارت در نشستي صميمي با رسانه‌ها با اذعان به اين موضوع تصريح كرد كه واردات اين قبيل كالاها به كشور متوقف شده است. با وجود این، تازه‌ترين آمار گمرك ايران حاكي از آن است كه بعضي از كالاهاي عجيب و كالاهايي كه توان توليد آنها در داخل وجود دارد، همچنان وارد كشور مي‌شوند.

در پنج ماهه نخست سال 1391 محصولاتي مانند انواع مركبات، گوشت مرغ، لامپ كم‌مصرف، مواد پاك‌كننده دندان، شامپو، تلويزيون رنگي، ارزن، ليوان، دستكش پزشكي، بلندگوي خودرو، كيف و كيسه، سيب، گلدوزي و قلابدوزي، مدادتراش، ميكروفون، سرنگ و سرسوزن، مربا و ژله، صفحه كليد، مداد و خودكار، شبرنگ، قيچي، رخت آويز، دستگاه هاي آب‌گرم‌كن، بيل و بيلچه و صابون وارد كشور شده‌اند. در مورد محصولاتي مانند قيچي و بيل و بيلچه اين سوال به وجود مي‌آيد كه آيا اين گونه كالاها را واقعا نمي‌توان در داخل كشور به توليد رساند؟ آيا اين كالاها از فناوري پيچيده‌اي برخوردار هستند كه توليدكنندگان داخلي قادر به توليد آنها نيستند؟

در مورد محصولاتي مانند انواع ميوه نيز اين سوال مطرح مي‌شود كه چرا ايران به عنوان يكي از 10 كشور بزرگ توليدكننده مركبات در جهان همچنان اين گونه ميوه‌ها را وارد مي‌كند؟ اين در حالي است كه وزارت صنعت، معدن و تجارت همه ساله به بهانه تنظيم بازار و بحث بازار شب عيد مجوز واردات گسترده ميوه از جمله مركبات را صادر كرده و به اين ترتيب تمام برنامه‌ريزيها را در حوزه توليد مركبات و ساير ميوه‌ها به هم مي‌ريزد.

البته بايد به اين نكته نيز اشاره كرد كه از نگاه برخی فعالان اقتصادی توليد انواع محصولات كشاورزي در كشور هم‌اكنون با نوعي بي‌برنامگي مواجه است و به همين دليل بوده كه برخي كمبودها مانند كنجاله باعث شده که بازار محصولاتي مانند گوشت مرغ با مشکلاتی مواجه شود. در مورد واردات برخي از كالاها مانند مداد، ‌خودكار و صفحه كليد نيز بايد اشاره کرد كه به گفته برخی فعالان این عرصه، هم‌اكنون توانايي ساخت داخل اين گونه محصولات وجود دارد، اما به دليل ناهماهنگي‌ها توليدكنندگان فعال در اين حوزه‌ها نتوانسته‌اند در مقابل آن مقاومت كنند و برخی از آنها نيز در طول زمان به واردكننده محصولاتي تبديل شده‌اند كه پيش‌تر همان‌ها را در ايران توليد مي‌كردند.

همچنین در پنج ماهه امسال 65‌ميليون دلار انواع مركبات، 24 ميليون دلار گوشت مرغ و خروس، 16 ميليون دلار لامپ كم‌مصرف، 11ميليون دلار مواد پاك‌كننده دندان، 11 ميليون دلار شامپو، سه ميليون دلار تلويزيون رنگي، 7/2 ميليون دلار ارزن، 4/2 ميليون دلار دستكش پزشكي، 3/2 ميليون دلار كيسه و ساك، 2/2 ميليون دلار گلدوزي و قلابدوزي، 2/2 ميليون دلار سيب، 9/1 ميليون دلار مسواك، 7/1 ميليون دلار مدادتراش، 1/1 ميليون دلار مداد و مداد رنگي، 1/1 ميليون دلار سرنگ، يك ميليون دلار مربا و ژله، 900 هزار دلار صفحه كليد، 900 هزار دلار شبرنگ، 855 هزار دلار قيچي، 835 هزار دلار رخت‌آويز، 815 هزار دلار دستگاه هاي آب گرم كن، 553 هزار دلار بيل و بيلچه و 481 هزار دلار صابون وارد كشور شد.

اما در واردات برخي كالاها به كشور در حالي همچنان ادامه دارد كه براساس تازه‌ترين آمار گمرك ايران، صادرات غيرنفتي كشور در پنج ماهه نخست امسال با كاهش 11 درصدي به 15 ميليارد و 727 ميليون دلار رسيد. در همين مدت واردات كشور نيز با كاهش هشت درصدي بالغ بر 21 ميليارد و 890 ميليون دلار شد. صادرات و واردات كشور در همين مدت از نظر وزني نسبت به مدت مشابه در سال قبل به ترتيب هفت و 12 درصد كاهش نشان داد. در پنج ماهه امسال صادرات ميعانات گازي با كاهش 34 درصدي به سه ميليارد و 142 ميليون دلار رسيد. در حالي كه صادرات محصولات پتروشيمي با افت 29 درصدي بالغ بر چهار ميليارد و 621 ميليون دلار شد.

اين در حالي است كه صادرات غيرنفتي كشور بدون احتساب ميعانات گازي و محصولات پتروشيمي با كاهش 23 درصدي به رقم 7 ميليارد و 964 ميليون دلار رسيد. در اين مدت عراق‌، افغانستان، اندونزي، تركمنستان و هند كشورهاي طرف معامله با ايران با بيشترين تراز تجاري مثبت بودند. از سوي ديگر امارات، تركيه،‌ كره‌جنوبي، سوئيس و آلمان هم كشورهايي بودند كه ايران بيشترين تراز تجاري منفي را با آنها داشت. پروپان مايع شده در ظروف 1000 سانتي‌متر مكعب و بيشتر، پلي‌اتيلن گريد فيلم با چگالي كمتر از 94 درصد به جز نوع پودري، بوتان مايع شده در ظروف 1000 سانتي‌متر مكعب و بيشتر، كود اوره حتي به صورت محلول در آب، قير نفت، متانول، سيمان پرتلند، زيورآلات، جواهرآلات و اجزاي آنها از فلزات گرانبها، سنگ‌آهن
فشرده نشده و كنسانتره‌هاي آنها و كاتد و قطعات كاتد از مس تصفيه شده 10 قلم كالاي عمده صادراتي ايران در پنج ماهه نخست امسال بودند. از سوي ديگر شمش از آهن و فولاد غيرممزوج، گندم، كنجاله و ساير آخال هاي جامد از دانه سويا، دانه ذرت دامي، برنج، محصولات آهني و فولادي، قند و شكر، دارو، ماژول نمايشگر متشكل از صفحه ال.سي.دي يا ال.اي.دي و پلاسما فقط داراي برد آدرس‌دهي و ماشين‌آلات و دستگاه هاي مكانيكي داراي كاربرد خاص نيز عمده‌ترين كالاي وارداتي ايران در پنج ماهه نخست 1391 بودند.

*آرمان